روش های تعیین جنسیت جنین برای قرنها مورد توجه قرار گرفته که منجر به پیدایش برخی راههای سنتی، خانگی و اخیرا علمی شده که ممکن است بر جنسیت جنین تأثیر بگذارد. در حالی که جنسیت بیولوژیکی جنین عمدتاً توسط عوامل ژنتیکی (ترکیبی از کروموزومهای جنسی که از هر دو والد به ارث میرسد) تعیین میشود، تحقیقات به بررسی این موضوع پرداخته است که آیا عوامل یا برخی روشها میتوانند بر احتمال باردار شدن فرزندی با جنسیت دلخواه تأثیر بگذارند یا خیر؟ این مقاله به بررسی روشهای موجود موثر در این زمینه میپردازد و پرده از هرآنچه که ممکن است در تعیین جنسیت جنین تاثیر داشته باشد، برمیدارد.
نحوه تعیین جنسیت در دوران بارداری چگونه است؟
تعیین جنسیت جنین یکی از جنبههای اساسی رشد قبل از تولد است که تحت تأثیر عوامل ژنتیکی، بیولوژیکی و رشدی است. درک چگونگی شکل گیری جنسیت جنین شامل بررسی فرآیندهای پیچیدهای است که از زمان لقاح تا تولد رخ میدهد.
عوامل ژنتیکی
در لحظه لقاح، یک سلول اسپرم حامل یک کروموزوم X یا Y یک سلول تخمکی حاوی کروموزوم X را بارور میکند. جنسیت بیولوژیکی جنین با ترکیب کروموزومهای جنسی به ارث رسیده از هر دو والدین تعیین میشود:
- جنین پسر: اگر اسپرم حامل یک کروموزوم Y باشد، جنین حاصل به جنسیت نر (XY) تبدیل میشود.
- جنین دختر: اگر اسپرم حامل یک کروموزوم X باشد، جنین به جنسیت ماده (XX) تبدیل میشود.
این تعیین ژنتیکی اولیه در نقطه لقاح اتفاق میافتد و در طول رشد جنین ثابت میشود.
مسیر رشد
هنگامی که جنسیت ژنتیکی مشخص شد، رشد جنین در مسیری تحت تأثیر هورمونها و فرآیندهای بیولوژیکی پیشرفت میکند:
- رشد غدد جنسی : در حدود هفته ششم بارداری، جنین شروع به رشد غدد جنسی میکند که بسته به ساختار ژنتیکی کروموزومهای جنسی، پتانسیل تبدیل شدن به بیضه یا تخمدان را دارد.
- تأثیر هورمونی: هورمونهایی مانند تستوسترون و هورمون ضد مولر (AMH) که توسط غدد جنسی در حال رشد تولید میشوند، نقش مهمی در تعیین رشد اندامهای تناسلی مرد یا زن دارند. تستوسترون باعث رشد اندام تناسلی مردانه و ویژگیهای جنسی ثانویه میشود، در حالی که عدم وجود تستوسترون امکان رشد اندام تناسلی زنانه را فراهم میکند.
- تمایز دستگاه تناسلی خارجی: در هفته دوازدهم بارداری، دستگاه تناسلی خارجی بر اساس سیگنالهای هورمونی دریافتی از غدد جنسی در حال رشد شروع به تمایز به ساختارهای مردانه یا زنانه میکند.
تاثیر اختلالات و تغییرات ژنتیکی
در حالی که اکثر افراد بر اساس ساختار ژنتیکی و هورمونی خود به وضوح به عنوان مرد یا زن رشد میکنند، برخی از اختلالات یا تغییرات ژنتیکی میتوانند بر رشد جنسی تأثیر بگذارند. شرایطی مانند سندروم عدم حساسیت آندروژن (AIS) یا هیپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH) ممکن است منجر به رشد غیر معمول اندام تناسلی یا پروفایلهای هورمونی شود.
مطلب پیشنهادی: هفته های بارداری: آشنایی کامل با بارداری هفته به هفته
روش های تعیین جنسیت قبل از بارداری
تمایل به تعیین جنسیت جنین از دیرباز موضوع مورد علاقه بسیاری از زوجها بوده و باعث شده است تا روشها و باورهای مختلف را در دوران قبل از بارداری و در حین آن برای تاثیر بر جنسیت جنین خود مورد بررسی قرار دهند. در این بخش برخی از عواملی که ممکن است بر جنسیت جنین قبل از بارداری موثر باشد، در اختیارتان قرار خواهیم داد.
زمان آمیزش
یکی از رایجترین تئوریها نشان میدهد که زمان رابطه جنسی ممکن است بر جنسیت جنین تأثیر بگذارد. ایده کلی این است که اسپرمهای حامل کروموزومهای Y (که فرزندان مذکر تولید میکنند) سریعترند اما انعطافپذیری کمتری نسبت به اسپرمهای حامل کروموزوم X دارند (که فرزندان ماده تولید میکنند). بنابراین، برخی بر این باورند که زمان نزدیکتر شدن نزدیکی به تخمکگذاری ممکن است احتمال باردار شدن فرزند پسر را افزایش دهد، در حالی که داشتن مقاربت در اوایل چرخه ممکن است به لقاح جنین دختر کمک کند.
رژیم غذایی
برخی از شیوهها و باورهای غذایی پیشنهاد میکنند که مصرف تغذیهای هر دو زوج ممکن است بر جنسیت جنین تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، طرفداران نظریه «رژیم غذایی اسیدی – قلیایی» پیشنهاد میکنند که مصرف غذاهایی که بدن را قلیایی میکنند مانند میوهها، سبزیجات و برخی محصولات لبنی، ممکن است شانس پسردار شدن را افزایش دهد، در حالی که محیط اسیدی با مصرف بری غذاها مانند گوشت و غلات ممکن است احتمال دختردار شدن را بالا ببرد. با این حال، شواهد علمی برای حمایت از این ادعاها محدود است.
موقعیت جنسی
روش دیگری که برخی باور دارند بر تعیین جنسیت جنین قبل از باردار تاثیر دارد، موقعیت جنسی در حین مقاربت است. پیشنهاد میشود که موقعیتهای خاصی که ممکن است نفوذ عمیقتر مورد نیاز برای اسپرم حامل کروموزومهای Y را تسهیل کنند تا سریعتر به تخمک برسند و به طور بالقوه احتمال باردار شدن فرزند را افزایش دهند، در نظر گرفته شود. با این حال، هیچ مدرک علمی برای حمایت از این نظریه وجود ندارد.
فناوری های انتخاب جنسیت قبل از بارداری
پیشرفتها در فناوریهای تولید مثل منجر به توسعه روشهایی مانند مرتبسازی اسپرم یا «MicroSort» شده است که هدف آن جداسازی اسپرم بر اساس کروموزومهای X یا Y قبل از لقاح است. این تکنیک از نظر تئوری احتمال بیشتری برای بچه دار شدن با جنس دلخواه را فراهم میکند. با این حال، این روشها بیخطا نیستند و اغلب در محیطهای بالینی و به دلایل پزشکی خاص استفاده میشوند.
روش های تعیین جنسیت در ماه اول بارداری
تعیین جنسیت جنین در دوران بارداری برای بسیاری از زوجها یک کنجکاوی قابل توجه است. در حالی که به طور معمول تعیین جنسیت جنین از طریق معاینات اولتراسوند در حدود هفته ۱۸ تا ۲۰ بارداری انجام میشود، پیشرفتهای تکنولوژی در برخی موارد امکان تشخیص زودتر را فراهم کرده است..
آزمایش ژنتیک قبل از لانه گزینی
آزمایش ژنتیک قبل از لانه گزینی (PGT) یک فناوری است که در طی مراحل لقاح آزمایشگاهی (IVF) برای غربالگری جنینها از نظر شرایط ژنتیکی استفاده میشود. در حالی که این روش معمولا برای تشخیص اختلالات ژنتیکی مورد استفاده قرار میگیرد، برخی از کلینیکها PGT را برای تعیین جنسیت ارائه میدهند. این شامل آزمایش جنین از نظر جنسیت ژنتیکی قبل از لانه گزینی در رحم است. زوجها ممکن است جنینهایی از جنس مورد نظر را برای انتقال انتخاب کنند، اگرچه در دسترس بودن و ملاحظات اخلاقی پیرامون PGT به دلایل غیرپزشکی بسیار متفاوت است.
تصویربرداری اولتراسوند اولیه
فناوری سونوگرافی مدرن به طور قابل توجهی پیشرفت کرده است و به پزشکان و متخصصان اجازه میدهد تا جنین را در اوایل هفته ششم تا هشتم بارداری مورد بررسی قرار داده و در برخی موارد بتوانند جنسیت آن را مشخص کنند. در حالی که هدف سونوگرافی اولیه تایید بارداری و ارزیابی رشد جنین است، ممکن است بتوان جنسیت جنین را از طریق بررسی دقیق رشد دستگاه تناسلی تشخیص داد. با این حال، میزان دقت میتواند متفاوت باشد و تشخیص زودهنگام جنسیت جنین از طریق سونوگرافی خصوصا د ماه اول بارداری، همیشه قابل اعتماد نیست.
تست غیر تهاجمی قبل از تولد (NIPT)
NIPT یک آزمایش خون است که DNA جنین در گردش خون مادر را تجزیه و تحلیل میکند. این آزمایش به طور معمول در هفته دهم بارداری انجام میشود، غربالگری NIPT برای ناهنجاریهای کروموزومی مانند سندروم داون در نظر گرفته میشود، اما همچنین میتواند جنسیت جنین را با دقت بالا نشان دهد. این روش وجود کروموزوم Y را که نشان دهنده جنین پسر است یا عدم وجود آن را نشان دهنده جنین دختر است، تشخیص میدهد. NIPT برای تعیین جنسیت جنین در مقایسه با روش های سنتی بسیار قابل اعتماد است.
مطلب پیشنهادی: در دوران بارداری چی نخوریم؟
روش های تعیین جنسیت خانگی
برخی تمایل دارند که جنسیت جنین خود را قبل از رفتن به سونوگرافی برای تعیین جنسیت جنین، شناسایی کنند. در چنین شرایطی برخی روشهای تعیین جنسیت خانگی میتواند یک پیش بینی نسبی درباره جنسیت جنین در اختیار والدین قرار دهد.
تعیین جنسیت جنین با تست سیر
آزمایش سیر یک روش کاملا قدیمی و سنتی است که در آن یک حبه سیر در طول شب وارد واژن میشود. به اعتقاد بر این است که بوی سیر توسط دهانه رحم جذب میشود و محیط را تحت تأثیر قرار میدهد و به طور بالقوه بر بقای اسپرمهای حامل کروموزومهای جنسی خاص تأثیر می گذارد. برخی معتقدند اگر زنی روز بعد در دهان خود مزه سیر را حس کند، نشان دهنده این است که جنین پسر باردار است، در حالی که اگر هیچ مزهای در دهان حس نکند، حکایت از بارداری جنین دختر دارد.
تعیین جنسیت جنین با تست جوش شیرین
آزمایش جوش شیرین شامل مخلوط کردن ادرار زن باردار با جوش شیرین است. طبق این روش، اگر مخلوط حباب بزند و کف کند،بارداری جنین پسر را تایید میکند. اگر واکنشی وجود نداشته باشد و مخلوط بدون کف باقی بماند، اعتقاد بر این است که نشان دهنده جنین دختر خواهد بود. این آزمایش بر اساس این ایده است که سطح pH ادرار زن بسته به جنسیت جنین تغییر میکند و این سطح متغیر pH واکنش جوش شیرین به ادرار زن باردار را متفاوت خواهد کرد.
تعیین جنسیت جنین با تست کلم قرمز
در آزمایش کلم قرمز، برگ های کلم قرمز را می جوشانند و آب حاصل را با ادرار زن باردار مخلوط میکنند. سپس تغییر رنگ آب مورد بررسی قرار میگیرد. تغییر رنگ به صورتی یا قرمز نشان دهنده جنین پسر است، در حالی که عدم تغییر یا رنگ بنفش نشان دهنده جنین دختر است. این روش بر این باور است که تغییرات هورمونی در بارداری میتواند بر اسیدیته ادرار تأثیر بگذارد و منجر به واکنش رنگی با آب کلم قرمز شود.
روش های تعیین جنسیت سنتی
در حالی که فناوری مدرن پزشکی روشهای دقیقی مانند سونوگرافی و آزمایش ژنتیک را ارائه میدهد، روشهای سنتی مختلفی نیز وجود دارند که ادعا میکنند توانایی پیش بینی جنسیت جنین را از طریق روشهای طبیعی دارا هستند.
تعیین جنسیت جنین با تست حلقه
تست حلقه که به عنوان تست آونگ نیز شناخته میشود، یک روش خانگی به شمار میرود که از نسلهای گذشته به یادگار مانده است. این روش شامل آویزان کردن یک حلقه یا آویز متصل به یک نخ روی شکم زن باردار است. اگر حلقه مانند آونگ به جلو و عقب تاب بخورد، نشان دهنده جنین پسر است. برعکس، اگر به صورت دایرهای حرکت کند، بارداری جنین دختر را نشان میدهد.
تعیین جنسیت جنین با فرم شکم
مشاهده شکل و موقعیت شکم زن باردار روش سنتی دیگری است که برای پیش بینی جنسیت جنین استفاده میشود. بر اساس باورهای فرهنگی، فرم شکم یک زن حامله میتواند نشان دهد که او در انتظار پسر یا دختر است. اعتقاد بر این است که بالا بودن شکم نشان دهنده جنین دختر است، در حالی که تمایل شکم به سمت پایین نشان دهنده یک پسر است. همچنین، فرم شکم گرد یا پهن اغلب باراری نوزاد دختر را نشان میدهد، در حالی که شکم بیرون زده و باریکتر ممکن است با بارداری یک پسر مرتبط باشد.
تعیین جنسیت جنین از روی صورت
در برخی سنتهای فرهنگی اعتقاد بر این است که ظاهر صورت مادر در دوران بارداری میتواند سرنخهایی را درباره جنسیت جنین آشکار کند. این روش نشان میدهد که تغییرات در رنگ صورت، مانند پوست درخشان یا تیره و پرآکنه، ممکن است نشان دهنده پسر یا دختر بودن نوزاد باشد. به عنوان مثال، گاهی اوقات پوست درخشان مادر نشان از بارداری پسر دارد. در حالی که آکنه یا پوست کدر ممکن است با بارداری یک دختر مرتبط باشد. این باور منعکس کننده تصورات فرهنگی از بارداری و تغییرات هورمونی موثر بر ظاهر مادر است.
تعیین جنسیت بر اساس تست مایاها
تست مایا که به عنوان روش پیشبینی جنسیت مایاها نیز شناخته میشود، شامل استفاده از تقویم مایاها برای پیشبینی جنسیت جنین بر اساس سن مادر در زمان لقاح و سال لقاح است. تقویم، پیشبینیهای جنسیتی خاص (پسر یا دختر) را به ترکیبی از این عوامل اختصاص میدهد. این روش در برخی از فرهنگها رایج بوده و اعتقاد بر این است که این روش از دقت بالایی نیز برخوردار است.
روش تعیین جنسیت با تقویم چینی
روش تقویم چینی که به عنوان نمودار پیش بینی جنسیت چینی یا تقویم قمری چینی نیز شناخته میشود، یک روش سنتی به شمار میرود و اعتقاد بر این است که جنسیت جنین را بر اساس سن مادر در زمان لقاح و ماه لقاح پیش بینی میکند. این روش شبیه به تقویم مایاها است. بر اساس این روش، نقطه تلاقی روی نمودار، جنسیت پیش بینی شده جنین (پسر یا دختر) را نشان میدهد. بسیاری از مردم تقویم چینی را به دلیل استفاده گسترده و اهمیت تاریخی آن جذاب می دانند و ترجیح میدهند که برای تعیین جنسیت جنین خود در زمان بارداری از آن استفاده کنند.
مطلب پیشنهادی: درمان کم خونی بارداری، قطعیترین و سریعترین راه کدام است؟
روش های طبیعی تعیین جنسیت
از جمله روشهای طبیعی تعیین جنسیت جنین میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- هوسها و بیزاریها: اعتقاد بر این است که هوسهای غذایی خاص یا بیزاری از برخی از آنها در دوران بارداری میتواند نشان دهنده جنسیت جنین باشد. به عنوان مثال، هوس خوردن غذاهای شور احتمال بارداری جنین پسر را پررنگ میکند، در حالی که هوس خوردن شیرینیجات با احتمال بارداری یک دختر مرتبط است.
- تهوع صبحگاهی: گاهی اوقات تصور میشود که شدت تهوع صبحگاهی با جنسیت جنین مرتبط است. برخی بر این باورند که تهوع شدید صبحگاهی حاکی از بارداری دختر است، در حالی که تهوع خفیف یا قابل کنترل صبحگاهی نشان دهنده جنین پسر در ماههای اول بارداری است.
- بررسی ادرار: برخی معتقدند که رنگ ادرار مادر باردار میتواند نشاندهنده جنسیت جنین باشد. ادرار تیره نشان دهنده فرزند پسر و ادرار روشن نشان دهنده جنین دختر است. همچنین برخی دیگر بر این باورند که بوی ادرار مادر باردار میتواند جنسیت جنین را مشخص کند. بوی قوی نشاندهنده پسر و بوی ضعیف نشاندهنده دختر است.
بهترین روش تعیین جنسیت
در حال حاضر بهترین رویهای تعیین جنسیت سونوگرافی و آزامایش خون در نظر گفته میشوند که هرکدام مزایا و امکانات مختلفی را در اختیار مادران باردار قرار میدهند.
هنگام تصمیم گیری در مورد بهترین روش برای تعیین جنسیت جنین، باید چندین عامل را در نظر گرفت:
- دقت و زمان: سونوگرافی و NIPT هر دو روشهای بسیار دقیقی هستند، اما زمان بندی که هر کدام میتوانند برای اطلاعات جنسیتی، ارائه دهند متفاوت است. سونوگرافی معمولاً در اواخر سه ماهه دوم انجام میشود، در حالی که NIPT میتواند نتایج تعیین جنسیت را بسیار زودتر و در ماههای اول بارداری ارائه دهد.
- توصیه های پزشکی: پزشکان به طور کلی، سونوگرافی و NIPT را بر اساس شرایط فردی، سابقه پزشکی و نیاز به اطلاعات ژنتیکی اضافی فراتر از جنسیت جنین توصیه میکنند.
- ترجیحات شخصی: زوجها ممکن است ترجیحات شخصی درباره زمان و روش تعیین جنسیت داشته باشند. برخی ممکن است تایید بصری فوری ارائه شده توسط سونوگرافی را ترجیح دهند، در حالی که برخی دیگر طرفدار تشخیص زودهنگام و بینش ژنتیکی جامع ارائه شده توسط NIPT هستند.
تعیین جنسیت با سونوگرافی
سونوگرافی یکی از رایجترین و شناخته شدهترین روشها برای تعیین جنسیت جنین است. این تکنیک غیرتهاجمی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویر دقیق از جنین در داخل رحم استفاده میکند. در طول یک معاینه معمول سونوگرافی قبل از تولد، که معمولاً در هفته ۱۸ تا ۲۰ بارداری انجام میشود، پزشکانمیتوانند اندام تناسلی جنین را مشاهده کنند.
تعیین جنسیت با آزمایش خون
آزماش خون یا NIPT روش پیشرفته دیگری است که برای تعیین جنسیت جنین استفاده میشود. NIPT شامل تجزیه و تحلیل DNA جنین موجود در خون مادر است. این DNA توسط جفت پخش شده و در جریان خون مادر گردش میکند و اطلاعات ژنتیکی دقیقی درباره جنین ارائه میدهد.
تعیین دقیق جنسیت جنین با تغذیه
این ایده که تغذیه میتواند بر جنسیت جنین تأثیر بگذارد، حول تفاوت در اسپرم حامل کروموزوم های X (مونث) و Y (مذکر) میچرخد. طرفداران این نظریه بر این باروند که تغییر سطح pH بدن با دریافت مواد مغذی خاص میتواند روی نوع اسپرمی که تخمک را بارور میکند، تأثیر بگذارد و در نتیجه جنسیت جنین را مشخص کند.
برای پسردار شدن چه بخوریم؟
مصرف رژیم غذایی سرشار از پتاسیم و سدیم، در عین پرهیز از کلسیم و منیزیم، میتواند احتمال پسردار شدن را افزایش دهد. این نظریه نشان میدهد که رژیم غذایی با سدیم بالا، محیط واژن را قلیاییتر میکند که به نفع اسپرم Y (اسپرم مردانه) است. درنتیجه اسپرم Y در محیط قلیایی واژن شرایط مساعدتری دارد و امکان بارداری جنین پسر را افزایش میدهد.
برای دختردار شدن چه بخوریم؟
به کسانی که تمایل دارد دختردار شوند، توصیه میشود رژیمهای غذایی سرشار از کلسیم و منیزیم را دنبال کنند و مصرف سدیم و پتاسیم را کاهش دهند. ایده کلی حول محور چنین توصیهای این است که با مصرف این مواد غذایی، محیط واژن اسیدی شده که میتوانپ برای اسپرم X (اسپرم زنانه) مطلوبتر باشد، در نتیجه شانس دختردار شدن در این شرایط افزایش مییابد.
کلام آخر
همان طور که در این مقاله اشاره شد، تعیین جنسیت جنین در بیشتر موارد از عوامل ژنتیکی و ترکیب کروموزومهای پدر و مادر شکل میگیرد. با این حال، برخی روشهای جانبی میتوانند بر تعیین جنسیت نهایی جنین تاثیر بگذارند. به طور کلی، میتوان گفت که تاثیر تمامی این روشها نسبی است و تحقیقات نتوانستهاند تاثیر قطعی آنها را بر جنسیت جنین ثابت کنند. همچنین به کارگیری این روشها باید تحت نظر پزشک انجام شود تا سلامت مادر و جنین در این دوره حساس به خطر نیفتد.